Samenvatting informatiebijeenkomst MER Windmolens Diemen

Theater de Omval, Diemen, 10 januari 2024

Gemeente Diemen is bezig met een onderzoek naar de plaatsingsmogelijkheden voor windturbines. Het college van B&W van Diemen heeft bepaald dat in vier zoekgebieden wordt gekeken naar de mogelijkheden tot het plaatsen van windturbines. Diemen heeft voor deze zoekgebieden een milieueffectrapport (MER) laten opstellen en een ontwerp partiele herziening van de Omgevingsvisie Diemen 2024. Op woensdag 10 januari organiseerde de gemeente een informatiebijeenkomst over dit MER en het bijbehorende ontwerp besluit in Theater de Omval in Diemen. 

Inleiding

De informatieavond vond plaats op 10 januari van 19:30 – 21:3 uur. De zaal was goed gevuld. Naar schatting waren meer dan 100 personen aanwezig. De informatiebijeenkomst was opgedeeld in twee delen. De avond is opgedeeld in twee delen. Eerst was er een plenair deel met twee presentaties, daarna volgde een informatiemarkt. De avond werd geopend door Anton Mink, communicatieadviseur bij de gemeente Diemen. 

Tijdens zijn inleiding vroeg hij naar de woonplaats van deelnemers. Er bleek dat er naast vele Diemenaren ook  inwoners uit Muiden, Weesp en Driemond aanwezig waren. Anton legde hij uit dat het doel van de avond is om feitelijke en heldere informatie over het MER en het proces rond de herziening van de Omgevingsvisie Diemen 2040 te verschaffen. Zo wil de gemeente mensen in staat stellen om desgewenst een goed onderbouwde zienswijze in te dienen. Het doel van de avond was dus niet om een politiek debat te voeren over windturbines. Dit debat is pas aan de orde als de gemeenteraad een besluit neemt, naar verwachting in het tweede kwartaal van 2024.

Presentatie Antea Group

(Marien Kornet, adviseur ruimtelijke strategie)
Aan het begin van de presentatie werden de opzet en de uitgangspunten van het MER onderzoek uitgelegd. De centrale vraag van het onderzoek is: wat zijn de effecten van de plaatsing van windturbines in de vier zoekgebieden? Met het MER onderzoek wordt in kaart gebracht wat de effecten van windturbines zijn op o.a. ecologie, bodem en landschap. Ook gezondheidsaspecten zoals slagschaduw, geluid en lichthinder vallen onder het onderzoek. SIMWD

In deel A van het MER zijn de vier zoekgebieden los van elkaar beoordeeld. In deel B zijn combinaties van windturbines in de zoekgebieden samengesteld en beoordeeld. Deze combinaties worden in het MER ‘alternatieven’ genoemd. De onderzoeksresultaten uit deel A van het MER zijn gebruikt om deze alternatieven samen te stellen. 

Er zijn twee alternatieven waarin drie zoekgebieden (en dus drie windturbines) worden onderzocht en er is één alternatief met twee windturbines. Het vierde alternatief is een alternatief  waarin  wordt gestreefd naar maximale energieopbrengst: dat is het alternatief waarin alle vier zoekgebieden worden ingezet. Omdat de zoekgebieden relatief klein zijn is er per zoekgebied maximaal één windturbine mogelijk, en zo ontstaat een alternatief met vier windturbines.

Er wordt in alle gevallen een minimale afstand van 400 meter gehouden vanaf de grens van een zoekgebied tot woningen en ligplaatsen van woonarken. Ook de nog te bouwen woningen van de tweede fase van Weespersluis zijn globaal meegenomen in alle onderzoeken.

In het MER worden de vier alternatieven met elkaar vergeleken. Hierbij zien we dat de meeste verschillen ontstaan door het aantal windturbines. Alternatief 1 (maximale opwek) heeft op alle fronten de grootste negatieve effecten. Maar als het gaat om de opwek van energie scoort dit alternatief logischerwijs het beste. 

Geluid

Veel aandacht ging in de presentatie uit naar geluid. Er zijn berekeningen gemaakt voor twee verschillende windturbinetypes, een stille (moderne) turbine en een ouder type dat veel lawaai maakt. 

Als er wordt gerekend met de minst stille windturbine en het alternatief ‘maximale opwek’ (4 windturbines), dan neemt het aantal gehinderden toe met acht personen. Als er wordt gerekend met de meest stille turbine, dan zijn het er drie. Voor deze berekeningen is uitgegaan van het theoretische scenario waarin er geen andere geluidbronnen in het gebied aanwezig zijn.

Als er rekening wordt gehouden met het feitelijk aanwezige geluid van snelwegen, treinen, schepen en vliegtuigen, dan ontstaat er een ander beeld. 700 mensen worden in de huidige situatie (zonder windturbines) al gehinderd door dit geluid. Dat aantal neemt toe met vijf (bij de minst stille windturbines) of twee (meest stille windturbines).

Slagschaduw

Er is ook toelichting gegeven op de gevolgen van slagschaduw van de verschillende alternatieven. Voor het maximale alternatief (4 turbines) is de constatering dat 25 panden of ligplaatsen van woonarken vervelende slagschaduw kunnen gaan ervaren. Dit houdt in dat er meer dan 5 uur en 40 minuten per jaar slagschaduw op de gevel van de woning optreedt. In deze gevallen dient er een stilstandvoorziening te worden getroffen. Een apparaat op de gevel van de woning geeft aan wanneer het toegestane maximum aan slagschaduw overschreden wordt. De turbines worden dan automatisch stilgezet.

Presentatie gemeente Diemen

(Markus Schmid, beleidsadviseur energietransitie)

Proces

Markus legt uit hoe het proces is verlopen om te komen tot de huidige zoekgebieden. De zoekgebieden zijn vastgelegd in de Omgevingsvisie Diemen 2040. De stap waar het nu om gaat betreft een wijziging van deze omgevingsvisie. Hiertoe is er een ‘Ontwerp partiële herziening’ opgesteld. Het MER dient als onderbouwing van de herziening als het gaat over windturbines. Maar in de partiële herziening gaat het om meer dan alleen windenergie. Ook de Diemense zon-zoekgebieden en 50% lokaal eigendom (hoe kunnen inwoners participeren?) komen daarin aan bod.

Zonne-energie

Het college wil drie locaties aanwijzen voor de grootschalige energie-opwek met zonnepanelen. Via het project ‘Energieroute Noord-Holland’ kunnen er rond stroken met zonnepanelen komen bij het knooppunt Diemen langs de A1 en A9 en op de geluidsschermen aan de noordkant van de A1 bij Diemen-Noord. Verder ziet het college mogelijkheden voor twee zonnevelden: in de Spoordriehoek en in de lussen van op- en afritten bij de Gooiseweg.

50% lokaal eigendom

In de Ontwerp partiële herziening worden ook spelregels geformuleerd voor initiatiefnemers en/of projectontwikkelaars van toekomstige wind- en zonne-energieprojecten in Diemen. In die spelregels is vastgelegd dat een initiatiefnemer naar mogelijkheden moet zoeken om inwoners te laten meeprofiteren. Het college ziet graag dat de deelname van inwoners in de vorm van (energie)coöperaties en/of gebiedsfondsen rond de 50% ligt. Met een gebiedsfonds kunnen energieopbrengsten ten goede komen aan maatschappelijke doelen in de buurt zoals een sportclub, wijkvereniging of natuurontwikkeling. 

Onderzoeken

Markus geeft in zijn presentatie aan dat er momenteel nog aanvullende onderzoeken worden uitgevoerd:

  • Businesscases van de vier alternatieven
  • Radaronderzoek
  • Onderzoek naar de verkeersveiligheid door Rijkswaterstaat
  • Planschade risicoanalyse (Quickscan)
  • Studie UvA naar trekvogels en windturbines

Als de gemeenteraad een positief besluit neemt kan er niet direct worden gebouwd. Dan volgen wederom  onderzoeken, uit te voeren door een initiatiefnemer. Denk aan:

  • Onderzoek naar de energieopbrengst op basis van de exacte locatievoorkeur in de vier zoekgebieden de bereikbaarheid van de locaties;
  • Onderzoek van het inpassen van de windturbines in het landschap;
  • Natuurcompensatie voor het NNN (Natuur Netwerk Nederland.

Zienswijzenprocedure

Zowel op de Ontwerp partiële herziening als ook op het MER kunnen tot 31 januari 2024 zienswijzen worden ingediend bij de gemeente. Dit kan door een mail te sturen naar info@diemen.nl. Die zienswijzen worden  beantwoord  en indien nodig  verwerkt in de stukken voor de gemeenteraad. Al dan niet aangepaste versies van de stukken worden naar verwachting in het tweede kwartaal van dit jaar naar de gemeenteraad gestuurd, die er vervolgens een besluit over neemt. Bewoners kunnen dan inspreken tijdens de vergadering van de gemeenteraad.

Zoekgebieden Diemen en Amsterdam

In de Diemerscheg komen drie gemeenten samen: Gooise Meren, Amsterdam en Diemen. In Gooise Meren wordt niet gezocht naar mogelijkheden voor windenergie, de gemeente Amsterdam heeft wel zoekgebieden voor windenergie. Eén daarvan, het zoekgebied ‘Diemerscheg’ (gelegen langs het Amsterdam Rijnkanaal in de buurt van Weesp en Driemond) sluit bij de noordelijke punt aan op de Diemer zoekgebieden. Het is evident dat de effecten van windturbines in Diemen en/of Amsterdam  over de gemeentegrenzen heen kunnen  gaan. Ontwikkelingen in de Diemerscheg moeten daarom goed worden afgestemd tussen de drie gemeenten. Ook de RES regio Noord Holland Zuid en de provincie Noord-Holland (bevoegd gezag) zijn betrokken. In Amsterdam wordt momenteel ook een MER opgesteld. De processen van Amsterdam en Diemen lopen parallel aan elkaar. Pas nadat de twee MER-onderzoeken zijn afgerond kan er worden gekeken naar de precieze inpassing van windturbines in het landschap. Dit moet dan gezamenlijk door de betrokken overheden die in het gebied een rol spelen worden opgepakt.

Voorkeursalternatief

Het college van B en W heeft de voorkeur uitgesproken voor het alternatief 1 (vier windturbines). Het belangrijkste argument hiervoor: het MER geeft geen zwaarwegende redenen om een zoekgebied af te laten vallen. Op basis van het MER is de conclusie dat aan alle landelijke normen kan worden voldaan. Belangrijk in de afweging van het college is ook dat de gemeente de ambitie heeft om in 2040 energieneutraal te zijn. Vier windturbines kunnen substantieel bijdragen aan het behalen van die doelstelling.

Vragenronde en informatiemarkt

Na de presentaties werden vanuit de zaal vragen gesteld die de sprekers beantwoordden.
Vervolgens werd de informatiemarkt geopend. Hier werd de gelegenheid geboden om één op één in gesprek te gaan met en vragen te stellen aan de beleidsadviseurs van de gemeente en de inhoudelijk deskundigen van Antea. 

Enkele thema’s die ter sprake kwamen:

  • Gevolgen van windturbines op de nieuwbouwwijk Weespersluis in voltooide vorm
  • Geluidsoverlast en slagschaduw en de (nieuwe) wettelijke normen
  • Laagfrequent geluid
  • Exacte positionering van turbines t.o.v. de woonboten Muidertrekvaart
  • Lokaal eigendom en hoe ook minder vermogende inwoners mee kunnen doen
  • Proces tot aan de eventuele realisatie van windturbines
  • Verhouding tussen de m.e.r.-processen van Amsterdam en Diemen
  • De optie om windmolens op zee te plaatsen
  • Gevolgen van windturbines op vogels
  • Gevolgen van windturbines op volkstuincomplexen

De bezoekers maakten  volop gebruik van de mogelijkheid om individueel uiteenlopende vragen te stellen, veelal in de verlengde van de vragen en opmerkingen uit het plenaire deel van de avond. 
De avond werd beëindigd rond 22:00.

Meer informatie over het RES proces van Diemen kunt u vinden op www.diemen.nl/res.