Veelgestelde vragen over houtstook

We kunnen ons voorstellen dat als je hoort dat je houtkachel, pelletkachel of open haard niet alleen gezellig, maar ook ongezond is, dit veel vragen oproept. We geven antwoord op de meest voorkomende vragen, omdat het belangrijk is dat je weet wat houtstook met de gezondheid van jou en de mensen om jou heen doet. 

Denk aan je buur. Even geen vuur.

Als het buiten kouder wordt, vinden veel mensen het gezellig om binnen een vuurtje te stoken. Maar het stoken van een haard of kachel heeft ook nadelige effecten. De rook vervuilt de lucht en veroorzaakt stankoverlast in de buurt. Dat is een probleem voor mensen die last hebben van hun luchtwegen. Ook de luchtkwaliteit binnenshuis kan achteruitgaan, vooral wanneer de schoorsteen niet goed trekt.

Laat de houtkachel, pelletkachel of open haard uit bij windstil of mistig weer. Op zulke dagen blijft de rook hangen en heb je rondom het huis veel luchtvervuiling en rook- en geuroverlast. Raadpleeg daarom altijd eerst de Stookwijzer voordat je gaat stoken.

Wat is fijnstof eigenlijk? 

Bij het stoken van hout in een houtkachel komt fijnstof vrij. Dit noemen we PM2,5, dat zegt iets over de grootte van het fijnstof. Het fijnstof dat vrijkomt bij houtstook is heel klein. Zó klein dat het in je longen terecht kan komen, en de kleinste deeltjes zelfs in je bloedbaan. Maar er komen ook andere stoffen vrij zoals koolstofmonoxide, VOS (vluchtige organische stoffen), benzeen. Maar ook PAK’s, dat is ook een mengsel van heel veel stoffen.  Er zitten stofjes in die heel schadelijk zijn en bijvoorbeeld longkanker kunnen veroorzaken. 

Hoeveel fijnstof komt er bij hout stoken vrij?

Bij één avondje hout stoken (4 uur) komt gemiddeld 28 gram fijnstof vrij uit de schoorsteen, dat is een klein weckpotje vol. Ook komt er via je kachel fijnstof in je woonkamer. Hoeveel fijnstof dat is, verschilt per kachel en hoe je stookt. Om de fijnstof voor jouw situatie in jouw woonkamer te meten, kun je zelf een fijnstofmeter aanschaffen. Je kunt dan zien wat de concentratie van fijnstof in je woonkamer voor, tijdens en na het stoken van hout is.  

Is fijnstof voor iedereen schadelijk?

Ja, fijnstof is voor iedereen schadelijk en kan op de lange termijn astma, COPD, chronische bronchitis, longkanker of hart- en vaatziekten geven. Er zijn ook een paar extra kwetsbare groepen Dat zijn mensen die al long-, hart- of vaatziekten hebben, en ouderen en kinderen. Kinderen zijn vaak actiever, ze rennen bijvoorbeeld vaker rond. Hierdoor ademen ze wat sneller, waardoor ze meer fijnstof binnenkrijgen op een kleiner oppervlakte van zich nog ontwikkelende longen. 

Is een moderne houtkachel ook zo ongezond?

Alle kachels geven veel fijnstof af. Dat verschilt wel per kachel en de manier waarop je het hout brandt. Hoe je stookt beïnvloedt de concentratie aan fijnstof, maar ook bij de beste kachels komt fijnstof vrij.  We weten ook dat fijnstof geen drempel heeft. Dus ook al adem je hele kleine beetjes in, die je bijna niet kunt meten, dan is dat ook al schadelijk voor je gezondheid. 

Hoe ongezond is houtstook voor de buurt?

We weten van fijnstof dat het ook ver draagt. Dus als het bij jou uit de schoorsteen komt, dan komt het ook bij de buren terecht. Het is goed om je te realiseren dat bijna een kwart (23%) van het fijnstof van het type PM2,5 (fijnstofdeeltjes die kleiner zijn dan 2,5 micrometer) in Nederland wordt veroorzaakt door houtstook door mensen thuis. Dat is een heel groot aandeel, meer dan wat de industrie en zeevaart uitstoten van dit type fijnstof. 

Mag ik dan nooit meer mijn houtkachel gebruiken?  

Dat is aan ieder voor zich. Het is belangrijk dat je weet wat er gebeurt als je hout stookt. Dat je weet wat er allemaal vrij komt aan schadelijke stoffen en dat je dat zelf inademt. Het is belangrijk om te weten dat het niet goed is voor je eigen gezondheid, maar ook niet voor de gezondheid van mensen om je heen. Zodat je zelf een bewuste keuze kunt maken. Wel zo eerlijk toch?