Jaarverslag 2024 Cliëntenraad Participatiewet en armoedebeleid Diemen

Voorwoord

2024 was voor onze cliëntenraad een jaar van verdieping en vernieuwing. Terwijl steeds meer mensen moeite hebben om rond te komen, zetten wij ons in om het geluid van inwoners te laten horen. We gaven signalen uit de samenleving door aan de gemeente en dachten mee over beleid dat echt aansluit bij wat mensen nodig hebben..

Ons uitgangspunt is en blijft: het versterken van bestaanszekerheid. Dat vraagt om beleid waarin vertrouwen, de menselijke maat en duidelijkheid centraal staan.

We namen dit jaar ook afscheid van onze voorzitter Kees Hoek, die zich meer dan tien jaar met grote toewijding voor de raad heeft ingezet. Zijn ervaring en betrokkenheid zijn van grote waarde geweest voor ons werk en onze positie binnen de gemeente.

Met nieuwe, enthousiaste leden en versterkte samenwerking bouwen we verder aan onze rol als brug tussen inwoners en gemeente. Daarbij willen we ook beter zichtbaar worden voor inwoners. Vanuit die stevige basis kijken we met vertrouwen en betrokkenheid vooruit naar 2025.

Marianne Bramson

Voorzitter cliëntenraad Participatiewet en Armoedebeleid

Mei 2025

1. Samenvatting jaarverslag 2024

In 2024 hebben we als cliëntenraad voor de Participatiewet en het Armoedebeleid actief meegedacht over het beleid van de gemeente. We deelden signalen, vragen en adviezen vanuit het perspectief van inwoners.

Zo gaven wij advies over het nieuwe armoedebeleid. We pleitten voor een begrijpelijke en menselijke aanpak, met aandacht voor duidelijke communicatie, zorgkosten en kwetsbare groepen. Op basis van de armoedemonitor en het SUN-onderzoek stelden we kritische vragen. Bijvoorbeeld over het gebruik van regelingen, of mensen de juiste hulp wel weten te vinden, en hoe goed de bestaande vangnetten werken.

We gingen ook in gesprek met re-integratiecoaches en maatschappelijke organisaties, zoals Madi, Welzijn Diemen, De Regenbooggroep en de Voedselbank. Op basis van deze gesprekken vroegen we voor het nieuwe armoedebeleid o.a. aandacht voor maatwerk, vertrouwen tussen hulpverlener en inwoner, en het inzetten van ervaringsdeskundigen.

Intern vernieuwden we onze raad met een nieuwe voorzitter en twee nieuwe leden. We werkten nauwer samen met de WMO-raad en omliggende gemeenten binnen DUO, en reflecteerden met Movisie op onze rol. Ook werkten we aan meer zichtbaarheid via de gemeentelijke website en lokale media — iets wat we in 2025 verder willen uitbouwen.

De onderwerpen die we hebben opgepakt, zijn verder uitgewerkt in de hoofdstukken van dit verslag. In 2025 blijven we ons inzetten voor thema’s als bestaanszekerheid, re-integratie, en dak- en thuisloosheid.  

2. Onderwerpen cliëntenraad 2024

Vragen en opmerkingen n.a.v. armoedemonitor

We hebben als cliëntenraad verschillende vragen en zorgen ingebracht naar aanleiding van de armoedemonitor. Zo vroegen we waarom kinderen tot 18 jaar niet zijn meegenomen in de effecten, en waarom er relatief veel langdurige bijstand is én onderbenutting van regelingen zoals de individuele inkomenstoeslag. Ook maken we ons zorgen over het beperkte bereik van voorzieningen voor jeugd, sport en cultuur. Verder misten we gegevens over kwijtschelding en de kenmerken van mensen die bijzondere bijstand aanvragen.

We vroegen de gemeente om meer duiding: wat betekenen deze cijfers, welke conclusies worden getrokken, en wat zijn de vervolgstappen? Daarnaast vroegen we aandacht voor de échte uitgaven van huishoudens – zoals tandartskosten – en of het besteedbare inkomen voor mensen in de bijstand nog wel toereikend is, zeker met de hoge inflatie.

Armoedebeleid

In 2024 hebben we ons intensief beziggehouden met het nieuwe armoedebeleid van de gemeente Diemen. In meerdere sessies met beleidsambtenaren, en op basis van gesprekken met onze ervaringsdeskundigen, Madi, schuldhulpverlening, de Regenbooggroep, Welzijn Diemen, de Voedselbank en landelijke ontwikkelingen, hebben we input geleverd en een schriftelijk advies uitgebracht

Samenvatting schriftelijk advies armoedebeleid: 

We pleiten voor een armoedebeleid dat laagdrempelig, persoonlijk en toegankelijk is. Veel minimaregelingen zijn goed, maar nog te weinig mensen weten ervan of maken er gebruik van – vooral specifieke doelgroepen blijven achter. We vragen om een menselijker benadering van inwoners, bijvoorbeeld via de inzet van ervaringsdeskundigen. Ook willen we meer fysieke contactpunten en eenvoudige procedures, met extra aandacht voor ouderen en mensen met beperkte digitale vaardigheden. Zorgkosten, openbaar vervoer, langdurig werklozen en nieuwe inwoners verdienen extra aandacht. Tot slot roepen we op tot betere samenwerking tussen organisaties, het versterken van sociale netwerken, en een bredere blik op positieve gezondheid.

In 2025 gaan we verder in gesprek met de wethouder over het concept armoedebeleid en uitvoeringsplan.

Opmerkingen en vragen nav onderzoek SUN Bureau in Diemen

Het onderzoek van SUN Bureau in Diemen heeft geleid tot verschillende opmerkingen en vragen. 

Wat betreft de functie van het SUN Bureau: het wordt gezien als een extra vangnet, terwijl verwijzing plaatsvindt via maatschappelijk werk. We zien dat er behoefte is aan ondersteuning voor urgente noden zoals mondzorg, kleding, huisraad, fietsen en eten. De vraag is in hoeverre daar al gemeentelijke regelingen voor bestaan. 

We stelden algemene vragen over de hoeveelheid benodigde hulp en de specifieke doeleinden. Daarnaast zijn we bezorgd dat subsidies elkaar overlappen, met een mogelijke concurrentie tussen verschillende hulpinstanties, zoals kerkelijke organisaties.

Gesprek voorzitter cliëntenraad met de Rekenkamer

In een gesprek met de Rekenkamer hebben we teruggeblikt op onze inzet van de afgelopen jaren. We gaven aan hoe moeilijk het soms is om mensen uit de doelgroep te bereiken, bijvoorbeeld door schaamte of taalproblemen. We proberen dit via persoonlijke netwerken en heldere communicatie.

De samenwerking met de gemeente verloopt over het algemeen goed, al zien we soms gebrek aan tijdige afstemming. We vragen meer maatwerk, inzet van ervaringsdeskundigen en begrijpelijke uitleg over regelingen. Er blijft sprake van onderbenutting: veel mensen maken geen gebruik van voorzieningen waar ze wél recht op hebben. We voelen ons serieus genomen door de gemeenteraad, maar blijven aandacht vragen voor kwetsbare groepen zoals statushouders, zzp’ers en dak- en thuislozen.

Gesprek Voedselbank over uithuisplaatsingen en ZZP-ers

Bij ons bezoek aan de Voedselbank hoorden we dat er opvallend veel uithuisplaatsingen zijn geweest, vooral onder zzp’ers. De gemeente vertelde dat hier vaak complexe problemen achter schuilgaan, niet alleen financiële.

De vroegsignalering van schulden verloopt via meldingen van bijvoorbeeld woningcorporaties of zorgverzekeraars. Na één melding krijgen mensen een brief, bij meerdere volgt een huisbezoek van Madi. Niet iedereen accepteert hulp; juist daar ligt een uitdaging.

De toenemende signalen via o.a. de voedselbank over dak- en thuislozen in Diemen is aanleiding voor ons om hierover samen met de WMO-raad in 2025 met de gemeente in gesprek te gaan.

Gesprek met re-integratiecoaches en intern nagesprek – oktober 2024

In oktober spraken we met re-integratiecoaches. Zij vertelden dat ze ‘werken vanuit de persoon’ en zich richten op werkervaringstrajecten en opleidingen, vooral in sectoren met personeelstekorten. Ook bespraken we de Banenafspraak voor mensen met een arbeidsbeperking.

In ons interne nagesprek deelden we zorgen: sommige cliënten ervaren de benadering juist als streng en wantrouwend. Dit kan leiden tot stress en minder vertrouwen. We wezen op het risico van de armoedeval en het gebrek aan heldere communicatie.

We pleiten voor een aanpak op basis van vertrouwen, meer maatwerk en inzet van onafhankelijke ervaringsdeskundigen. Ook stelden we vragen over begeleiding van vluchtelingen en chronisch zieken, inzage in dossiers, het wisselen van consulenten, en passend beleid voor mensen met een grotere afstand tot werk.

In 2025 gaan we hierover verder in gesprek met de re-integratiecoaches.

Gesprek met Madi, Regenbooggroep en Welzijn Diemen

Uit onze gesprekken met MaDi, de Regenbooggroep en Welzijn Diemen blijkt dat er nog veel te winnen valt in de samenwerking binnen het sociaal domein. Door elkaar beter te kennen en te weten wat we doen, kunnen we inwoners beter helpen. We pleiten voor ‘warme doorverwijzing’: dat een cliënt niet steeds opnieuw z’n verhaal hoeft te doen.

Een inspirerend voorbeeld is GIZZO in Amsterdam Zuidoost: een netwerk van organisaties dat samenwerkt via vaste overlegstructuren en een app voor onderlinge communicatie. We stellen voor om in Diemen soortgelijke initiatieven op te nemen in het armoedebeleid.

Overige onderwerpen waar we aandacht voor hebben gevraagd

• Gratis tandzorg voor inwoners met een inkomen tot 130% van het sociaal minimum
• Gratis noodpakketten voor deze inkomensgroep
• Klantbeleving in het sociaal domein. Hierover gaan we begin 2025 met team sociale zaken in gesprek
• Inspirerende landelijke initiatieven zoals:
  • Gewoon geld geven
  • Terugkeergarantie bij werk vanuit de bijstand
  • Bouwdepot voor dakloze jongeren

3. Ontwikkelingen binnen de cliëntenraad

Vernieuwing, verdieping en samenwerking

2024 was voor ons een jaar van vernieuwing, verdieping en samenwerking. Na tien jaar heeft Kees Hoek het voorzitterschap overgedragen aan Marianne Bramson. Tijdens een mooi afscheid hebben we hem samen met de wethouder bedankt voor zijn inzet.

We hebben twee nieuwe leden mogen verwelkomen: Zuleika Coffie  en Nouradinne Tamraoui. We zoeken nog een secretaris die o.a. verslagen bijhoudt, bijeenkomsten organiseert en onze webpagina actueel houdt.

We zijn gestart met maandelijkse interne overleggen waarin we signalen bespreken, taken verdelen en overleggen met de gemeente voorbereiden. In de zomer hebben we met Movisie onze rollen en taken aangescherpt. Die zijn begin 2025 afgestemd met de wethouder.

De nieuwe voorzitter voerde kennismakingsgesprekken met o.a. de griffie, Madi en Sociale Zaken. Leden volgden trainingen bij de gemeente en Webinars van de Landelijke Cliëntenraad .

Samenwerking met de WMO-raad en adviesraden DUO-gemeenten

We hebben structureel contact met de WMO-raad. Bij gezamenlijke thema’s – zoals welzijn, ondersteuning en armoede – trekken we samen op. In 2024 organiseerden we een overleg met o.a. Welzijn Diemen, de Regenbooggroep en Madi. Ook zijn er gezamenlijke bijeenkomsten gepland in 2025, waaronder met Vluchtelingenwerk, Markant en raadsleden.

Met de DUO-gemeenten Ouder-Amstel en Uithoorn hebben we een overleg opgestart om kennis uit te wisselen en onze deskundigheid te versterken

Training/bijeenkomst Cliëntenraad onder leiding van Movisie

Tijdens een sessie met Movisie hebben we onze rol opnieuw bekeken. Wij zijn de ogen en oren van de gemeente op het gebied van armoede, participatie en re-integratie. We signaleren knelpunten uit de praktijk, benoemen effecten van beleid op inwoners, en agenderen wat écht speelt.

We hebben afgesproken dat we vaker bijeenkomen in buurthuizen, nauwer contact houden met organisaties en actief op zoek gaan naar nieuwe leden.

4. Vooruitblik op 2025

Voor 2025 staan onder andere de volgende onderwerpen op de agenda:

• Armoedebeleid 2026 en verder

We blijven ons inzetten om het armoedebeleid te verbeteren. We blijven ons inzetten voor een passend armoedebeleid in Diemen. Dit doen we door ook de komende jaren kritisch en constructief mee te de over de vertaling van het gemeentelijk armoedebeleid naar het uitvoeringsplan 2025 en verder. We willen niet alleen reageren op problemen, maar ook vooruitkijken en meedenken over wat de inwoners van Diemen nodig hebben op het gebied van meedoen in de samenleving en financiële zekerheid met nadrukkelijke aandacht voor goede toegang tot bestaande regelingen en  voorzieningen,  openbaar vervoer en ( tand-)zorg.

• Werkplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt

Als cliëntenraad Participatie willen wij ons laten informeren over de beschikbaarheid van voldoende duurzame werkplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Wij zijn met name geïnteresseerd in de huidige en toekomstige rol van Pantar, of vergelijkbare organisaties, die passend werk kunnen bieden aan mensen voor wie de stap naar regulier werk (nog) te groot is. 

• Nieuwe Re-integratieverordening

Het re-integratiebeleid en de nieuwe Re-integratieverordening staan in onze agenda. We zullen meedenken en zonodig advies uitbrengen om ervoor te zorgen dat het beleid effectief is en aansluit bij de behoeften van werkzoekenden. Dit omvat het verbeteren van communicatie, het bieden van maatwerkoplossingen en het inzetten van ervaringsdeskundigen.

• Vervolg op gesprekken met re-integratiecoaches

We zullen de gesprekken met re-integratiecoaches voortzetten om feedback te verzamelen en verbeteringen door te voeren. Het doel is om een vertrouwensbasis te creëren tussen coaches en cliënten, waardoor de re-integratieprocessen soepeler en effectiever verlopen.

• Zichtbaarheid en toegankelijkheid cliëntenraad

We willen meer zichtbaar zijn voor  inwoners ons makkelijker weten te vinden en ons benaderen met hun ervaringen.

• Samenwerking met WMO-raad en Jongerenraad Diemen

We zetten de verbinding met andere raden voort om kennis en ervaringen te delen.

• Dak- en thuisloosheid

We agenderen dit onderwerp op de agenda met de  gemeente om meer beeld te krijgen bij de omvang van het aantal dak- en thuislozen in Diemen en de rol en aanpak van gemeente ten aanzien van het voorkomen en aanpakken van problemen aan mensen die vanuit Diemen dak- en of thuisloos worden, 

• Relaties met het maatschappelijk middenveld

We blijven samenwerken met partijen zoals MaDi, Regenbooggroep en Welzijn Diemen om vanuit hun perspectief een actueel beeld te krijgen van inwoners die hulp nodig hebben.

Tot slot: Een dankwoord aan onze scheidende voorzitter Kees Hoek

In 2024 namen we afscheid van onze voorzitter, Kee Hoek, die zich ruim tien jaar met hart en ziel heeft ingezet voor de cliëntenraad Participatiewet en Armoedebeleid Diemen.

Gedurende al die jaren was hij een stabiele en betrokken stem, zowel binnen de raad als richting de gemeente. Met zijn scherpe blik, luisterend oor en oprechte betrokkenheid bij inwoners in kwetsbare posities, heeft hij een belangrijke bijdrage geleverd aan het werk en de positie van de cliëntenraad.

We zijn hem dankbaar voor zijn inzet, kennis en warme manier van samenwerken.

Namens de cliëntenraad wensen we hem alle goeds voor de toekomst.

Bijlage Leden cliëntenraad en contactgegevens

Samenstelling clientenraad 

Kees Hoek	voorzitter tot 31 juni 2024
Maud van der Linden	lid met aandachtsgebied ouderen Diemen voor Elkaar
Selena de Graaf	lid met aandachtsgebied ZZP-ers en kleine ondernemers
Vahe Baghdasaryan	lid met aandachtsgebied Vluchtelingen
Zuleika Coffie	lid (vanaf juli 24) met aandachtsgebied eenoudergezinnen en jeugd
Noureddine Tamraoui	lid (vanaf nov 24) met aandachtsgebied chronische zieken en gehandicapten
Marianne Bramson	voorzitter vanaf 1 juli 2024

Contactgegevens

• Website: Cliëntenraad Participatiewet
• Email: clientenraaddiemen@gmail.com

Mei 2025