De zoektocht naar mogelijkheden voor windturbines en zonne-energie in Diemen
Graag brengen we u op de hoogte van de ontwikkelingen van de regionale energiestrategie (RES) in Diemen. Mensen die het RES proces al langer volgen weten het al. Voor eventuele nieuwe geïnteresseerden een korte uitleg: in het RES proces wordt regionaal gezocht naar de beste plekken om grootschalig duurzame elektriciteit op te wekken. Het gaat dus over mogelijke locaties voor windturbines en zonnevelden.
Ook in Diemen onderzoeken we de mogelijkheden. Hierbij heeft Diemen geen harde doelstelling: de gemeente wil graag een goede bijdrage leveren aan het opwekken van duurzame energie, maar alleen als dit als dit verantwoord kan voor mens en natuur.
Het RES proces loopt al sinds eind 2019. Het programmabureau RES van de provincie Noord-Holland heeft de leiding over het proces. Tegelijk bepalen alle gemeenten wel zelf wat er op het eigen grondgebied mogelijk is. Dit leidt tot een ingewikkeld samenspel op verschillende bestuurlijke niveaus.
Na een lange zoektocht werd in juni / juli 2021 de RES 1.0 vastgesteld. In de RES 1.0 wordt voor Noord-Holland Zuid een gezamenlijk doel gesteld van 2,7 TWh duurzame opwek in 2030. Kort geleden is de RES regio gestart met een uitvoeringsprogramma. Het doel hiervan is om het plan uit te voeren.
Meer informatie vindt u op de RES regio-website. Als u ingeschreven staat op de energietransitie nieuwsbrief, dan blijft u ook via e-mail op de hoogte van belangrijke ontwikkelingen.
Sinds 19 mei hebben we een nieuw gemeentebestuur. Wat zegt het nieuwe Coalitieakkoord ‘Diemen met elkaar en voor elkaar’ over de RES?
Uitvoeringsprogramma RES regio
Het programmabureau RES heeft voor onze RES regio Noord-Holland Zuid een uitvoeringsprogramma opgesteld. Hier staat de volgende samenvatting:
“In het Klimaatakkoord is vastgelegd dat wij op 1 januari 2025 alle benodigde vergunningen (voor ontwikkeling grootschalige duurzame energie) hebben afgegeven. We spannen ons in om planologische zekerheid te bieden aan initiatiefnemers, door de RES te vertalen naar omgevingsbeleid en omgevings- en bestemmingsplannen. Wij vinden het daarbij van belang dat wij inwoners duidelijkheid bieden over het proces en de tijdslijnen van verankering in het omgevingsbeleid.“
Als het gaat om de zoekgebieden voor windenergie zijn we in een spannende fase terechtgekomen: het gaat er nu om (delen van) ‘zoekgebieden’ wettelijk te verankeren zodat straks ook daadwerkelijk bouwplannen voor windmolens en/of zonneparken kunnen worden ontwikkeld. In de RES regio wordt ernaar gestreefd om het een en ander vast te leggen in de RES 2.0, volgens planning in juni of juli van 2023. Welke stappen hiervoor worden gezet en welke mogelijkheden u heeft om hierbij betrokken te zijn leest u verderop.
Wind
Op dit moment zoekt de gemeente nog in vijf gebieden naar mogelijkheden voor windturbines. Alle gebieden bevinden zich in of nabij het knooppunt Diemen:

Milieueffectrapport (MER)
Als volgende stap laat de gemeente een plan-MER opstellen. Een plan-MER is een onderzoek naar de effecten van een plan, voor de omgeving en de bewoners in een gebied. In dit geval een plan voor windturbines in Diemen.
In een plan-MER worden onder andere mogelijke effecten op veiligheid, geluid en gezondheid onderzocht. Het onderzoek geeft ook inzicht in bijvoorbeeld de gevolgen voor kwetsbare dieren en natuur en op het landschap. Zo ontstaat er een beter beeld van welke (combinaties van) zoekgebieden geschikt zijn voor de plaatsing van windturbines.
Een vast onderdeel van een Plan-MER is dat iedereen de mogelijkheid krijgt om mee te praten. Dit gebeurt op twee momenten:
1) Bij het bepalen van de opzet van het onderzoek (bij het opstellen van de zogenaamde ‘Notitie Reikwijdte en Detail (NRD)’)
2) Als het concept MER-rapport is opgesteld: als het concept klaar is, wordt dit zes weken lang ter inzage gelegd en kunnen zienswijzen naar de gemeente worden gestuurd.
Daarnaast geeft ook de onafhankelijke Commissie MER commentaar op het opgestelde rapport. Het uiteindelijke besluit over het wettelijk verankeren van ‘zoekgebieden’ als ‘projectgebieden’ (waardoor later bouwplannen voor windmolens kunnen worden ontwikkeld) ligt bij de gemeenteraad.
Op dit moment is de gemeente bezig met de selectie van een bureau dat de MER kan opstellen. Als alles volgens plan loopt kunnen we na de zomervakantie starten met de eerste stap: het opstellen van de NRD.
Over alle stappen in het MER-traject houden we u via onze energietransitie nieuwsbrief en andere kanalen op de hoogte.
Project-MER
Nadat duidelijk is welke gebieden geschikt zijn voor het plaatsen van windturbines kan er nog lang niet worden gebouwd. Eerst maakt de gemeente nog afspraken met initiatiefnemers, dus mensen of bedrijven die daadwerkelijk aan de slag willen met de bouw van één of meerdere windturbines. Een initiatiefnemer moet dan altijd óók nog een project-MER laten uitvoeren.
Het verschil tussen een plan-MER en een project-MER?
In een project-MER kan nog meer in detail worden gekeken naar de effecten van windturbines op de omgeving. Dit komt onder meer omdat dan ook duidelijk moet zijn om welk type windmolen het gaat, hoeveel geluid deze maakt en in welke opstelling de windturbines geplaatst worden.
Zon
Ook met de zoektocht naar mogelijkheden voor meer opwek middels zonne-energie is de gemeente volop bezig.
Zonneladder
Zonnepanelen kunnen op vele verschillende plekken worden geplaatst. Om alle mogelijkheden voor zonne-energie in goede banen te leiden heeft de gemeenteraad bepaald dat er een ‘zonneladder’ moet komen, een beleidskader voor prioritering van zonprojecten in de gemeente. De gemeente heeft de Natuur- en Milieufederatie Noord-Holland gevraagd om hierbij te ondersteunen. Er is recent gestart met de uitvoering en we verwachten het resultaat voor het eind van dit jaar.
Zon op grote daken
Een logische en veel gehoorde wens is om vooral eerst alle daken vol te leggen met zonnepanelen. Omdat de RES over grootschalige opwek gaat, hebben we het in deze RES update alléén over daken met minimaal 285m2 oppervlak. Daarvan zijn er ongeveer 400 in Diemen, vooral op de bedrijventerreinen. De gemeente werkt aan een plan om gebouweigenaren te helpen bij het plaatsen van zonnepanelen. Bedrijven, scholen, sportverenigingen en andere grote dakeigenaren worden bij het opstellen van dit plan betrokken.
Zoekgebieden voor zonnevelden
Diemen heeft zes grote zoekgebieden voor zonnevelden, deze zijn in de RES viewer te zien:

In de (nog op te stellen) zonneladder zullen deze zon-zoekgebieden verder worden onderzocht. Hierbij houden we rekening met:
- Over de Weilanddriehoek wordt al een uitspraak gedaan in de Omgevingsvisie Diemen 2040: “We achten deze locatie niet geschikt voor de realisatie van grootschalige zonnevelden. Op een kleinere schaal kan zonne-energie mogelijk wel een rol spelen, bijvoorbeeld in een goed doordachte integratie met natuur- en/of sportvoorzieningen.”
- Over het zoekgebied bij Manege de Eenhoorn heeft de raad op 17/6/2021 een motie aangenomen. Hierin wordt aangegeven dat de activiteiten van de manege niet mogen worden belemmerd. Ook hier zit een uitgestrekt zonneveld er dus waarschijnlijk niet in.
- De A1 is aangewezen als RES zoekgebied en inmiddels ook opgenomen op een lijst met mogelijke projecten van Rijkswaterstaat (RWS) in het kader van het OER programma (Opwekking Energie Rijksgronden). Wat we niet op de kaart zien is dat ook de A9 in het OER programma wordt bekeken. Mogelijkerwijs kan de A9 in 2023 aan de RES zoekgebieden worden toegevoegd.